Geluk

Wat is geluk? Een parkeerplaatsje vlakbij de winkels vinden als je boodschappen gaat doen? Een euro op straat?

Volgens de Dikke Van Dale:

-ge·luk (het; o)

1 gunstige loop van omstandigheden; voorspoed: hij heeft altijd geluk boft altijd; van geluk mogen spreken veel geluk hebben

2 aangenaam gevoel van iem. die zich verheugt

Dan durf ik volgens omschrijving 1 te stellen dat geluk een reden heeft.

Maar wat is dan gelukkig?

Ook weer volgens de Dikke Van Dale:

-ge·luk·kig (bijvoeglijk naamwoord, bijwoord)

1 voorspoedig, door het lot begunstigd

2 aan het geluk (1) te danken: een gelukkig toeval

3 geluk (2) genietend; tevreden: zij voelde zich gelukkig

Daar kan ik dus helemaal niets mee. Een term als ‘lot’ doet mij teveel denken aan predestinatie. En ‘toeval’ bestaat niet. Voorbeeld: Je komt iemand ‘toevallig’ tegen. Nee, je komt die persoon tegen omdat je zélf besloot de deur uit te gaan en door een bepaalde straat te lopen. En daar liep die persoon. Die loopt daar ook niet toevallig. Hij of zij is, net als jij, onderweg ergens naartoe en heeft óók zelf besloten om de deur uit te gaan en door die bepaalde straat te lopen. Daar is niets toevalligs aan; dat zijn individuele keuzes. Nu niet aankomen met “ja, maar...” want dat betekent voor mij hetzelfde als “je hebt gelijk, Ron.”

Geluk heeft een reden. Een reden komt voort uit menselijk handelen. Die parkeerplaats heb je gevonden omdat je ernaar hebt gezocht. Die euro op straat heeft iemand laten vallen en jij keek naar beneden. Dus een gunstige loop van omstandigheden waarover iemand zich kan verheugen.

Als je geluk “hebt”, ben je dan ook gelukkig? Hebben betekent bezitten en geluk is geen ding. Rest my case.

Gelukkig is een gemoedstoestand en heeft een oorzaak. Een oorzaak ligt buiten onszelf. De omschrijvingen uit het woordenboek dekken de lading van het begrip ‘gelukkig’ nog niet bijna. Tevreden zijn is heel iets anders dan gelukkig zijn. Genietend? Ik kan genietend naar Judas Priest luisteren. Ben ik dan gelukkig? Nou, nee. Dan ervaar ik een zekere mate van tevredenheid. Zoals in de zin: “Gelukkig dat het vandaag droog is.”

Wat is dan gelukkig zijn? Gelukkig zijn is een relatief begrip. Het kan inderdaad inhouden dat iemand (het gevoel van) gelukkig zijn ervaart als hij of zij een parkeerplaats vlakbij de winkels heeft. Ikzelf word daar niet warm of koud van. Ik word namelijk ook niet ongelukkig als ik een stuk moet lopen naar die parkeerplaats. Integendeel; de laatste keer dat ik een stuk moest lopen van en naar een parkeerplaats ervoer ik een gevoel van intens gelukkig zijn, want ik was in het gezelschap van Jacqueline en dus de weg naar de parkeergarage kon mij niet lang genoeg duren.

En dan zijn we weer terug bij de oorzaak. Een oorzaak ligt buiten onszelf. In mijn geval bij een ander persoon. Zij wakkert bij mij het gelukkig zijn aan.

Gelukkig zijn als een gemoedstoestand. Een gevoel. Niet uit te leggen. Niet proberen ook.

Geluk en gelukkig zijn zijn relatieve begrippen. Denkend aan Jacqueline word ik gelukkig, nee, bén ik gelukkig.

Helaas zijn er dan andere mensen, de zgn. derde partij, die anderen niet graag gelukkig zien. Zij doen er alles aan om je het gelukkig zijn te ontnemen. En waarom? Omdat zij zelf dat gevoel niet kunnen of mogen ervaren? Omdat zij het jou niet gunnen? Afgunst dus?

Die mensen zijn te betreuren. Als je het een ander niet gunt, zul je het zelf ook nooit ervaren. Karma? Daar geloof ik al net zo in als in het lot.

Geluk is niet hetzelfde als gelukkig zijn. Gelukkig zijn gaat oneindig veel verder.