Bevoegd versus bekwaam en het Zwaard van Damocles ,deel 1
Woensdag 24 mei 2017 (37)
Ooit besloot ik te kiezen voor het onderwijs, in de naïeve veronderstelling dat ik op die manier een bijdrage kon leveren aan het verbeteren van de wereld. Ik kwam er al snel achter dat dat niet werkt. Als leerkracht ben je soms een speelbal en soms een boksbal van de maatschappij.
Ik heb de Pedagogische Academie afgerond. Voor de jonger lezers; een voorloper van de PABO. Ik studeerde af als beste van mijn jaar met een 10 voor Nederlands, een 9 voor pedagogie/psychologie en een 9 voor cultuur- en maatschappijleer.
Omdat er in die tijd weinig werk was in het onderwijs, kon ik in januari 1982 beginnen als invaller. Ik gaf les op verschillende vormen van basisonderwijs (Montesorri, Jena-plan, Rotterdams schoolsysteem), speciaal onderwijs (MLK, LOM, Mytyl, Praktijkschool, VSO-LOM) en ook nog een tijdje op een school voor Kort Middelbaar Beroepsonderwijs. Stuk voor stuk geweldige ervaringen. Het is net als autorijden. Je leert het in de praktijk. Die periode als invaller was een harde maar uitstekende leerschool. Soms drie keer in een week naar een andere school, opnieuw de orde zien te krijgen en houden en snel leren improviseren, diagnosticeren en differentiëren. Ik leerde snel en veel.
Ik startte met de opleiding MO-A voor Nederlands, volgde workshops op het gebied van marketing en management en was nog een jaar verbonden aan de Onderwijs Begeleidingsdienst Nieuwe Waterweg-Noord. Daar heb ik meegewerkt aan een inventarisatie van onderwijs- leermiddelen en aan een boekwerk over alle problemen die er kunnen voorkomen op het gebied van taal, spelling en rekenen en het materiaal dat ingezet kan worden om die problemen te verminderen. Bovendien heb ik een systeem bedacht voor het opzoeken en verwerken van informatie in/uit het documentatiecentrum (in de jaren ’70 t/m ’90, vóór het digitale tijdperk heel populair binnen scholen).
Uiteindelijk kreeg ik een vaste aanstelling op SO-VSO Van Heuven Goedhartschool. Daar heb ik 17 jaar gewerkt. De laatste paar jaar werd dat Europoortschool, omdat de VSO-afdeling onder een eigen naam en (brin-)nummer verder moest. Door één van de vele onderwijskundige miskleunen die onze regeringen de afgelopen decennia hebben gemaakt (Weer Samen Naar School) groeide de VSO-afdeling uit zijn voegen, waardoor zelfstandigheid een noodzaak werd.
Het werken op de Van Heuven Goedhart/Europoort was zwaar, intensief maar heel dankbaar. Dat heb ik m.n. een maand of acht geleden mogen ervaren, toen er een reűnie was van een klas van pakweg 25 jaar geleden. Wat zij mij vertelden, bracht mij tot tranen. ‘Jij hebt onze toekomst gemaakt’, ‘Door jou wist ik dat ik alles kon bereiken wat ik wilde, als ik me maar zou inzetten’, ‘Jij hebt mij gemaakt tot wie ik nu ben’.
En voor het eerst in al de jaren dat ik dit werk doe, durfde ik voor mezelf toe te geven: ik ben verdomd goed in mijn vak.
In het laatste jaar op de Europoort had ik het eigenlijk wel gehad. Samen met twee collega’s van het eerste uur nam ik de directietaken voor mijn rekening en groeide de school nog steeds door. Leerlingen die volgens het eerder genoemde WSNS-project kunstmatig op de basisschool werden gehouden, bleken massaal niet in het regulier Voortgezet Onderwijs geplaatst te kunnen worden. Met het leerlingenaantal steeg ook het aantal teamleden. Een groot aantal van die nieuw aangenomen leerkrachten (of moet ik zeggen; de ons door het bestuur in de maag gesplitste leerkrachten?) had absoluut geen feeling met leerlingen met speciale behoeftes, was zo empathisch als een kluisdeur en kon ook de leerstof niet overbrengen. Wel bevoegd, maar absoluut niet bekwaam. Het was vechten tegen de bierkaai, dus ik vertrok, na 17 jaar met plezier daar gewerkt te hebben. Er werd duidelijk euthanasie gepleegd op mijn kleine neefje, de Europoortschool, en daar wilde ik niet langer getuige van zijn.
Rond die tijd kwam de regering er achter dat ze een inschattingsfout had gemaakt met WSNS. Ook in Den Haag drong het tot de mensen door, dat het VSO toch aanzienlijk meer geld kostte dan leerlingen eerder naar het speciaal basisonderwijs te verwijzen. Helaas; er was geen weg terug. Een andere manier om geld te besparen en de zoveelste miskleun; het VSO grotendeels opheffen en iets krankzinnigs in het leven roepen wat LeerWeg Ondersteunend Onderwijs werd genoemd. En wat houdt dat dan in?
(wordt vervolgd)
