Bevoegd versus bekwaam en het Zwaard van Damocles, deel 5

Maandag 5 juni 2017 (42)

Even een paar begrippen na(ast) elkaar.

Lesgeven:

-de taak van een leraar op zich nemen

-doceren

-kennis bijbrengen

-onderrichten

Doceren

-betogen

-lesgeven

Betogen

-argumenteren

-beweren

-bewijzen

-oreren

-redeneren

-zeggen

Leren

-Het (doen) verwerven van mogelijkheden tot (meer, ander) gedrag en handelingen door middel van het opdoen van ervaringen, de vermeerdering van kennis, de vergroting van inzicht, de verandering van opinies en meningen en de vergroting van de vermeerdering van bekwaamheden, anders dan door natuurlijke groei en rijping. Het is een proces met duurzame resultaten, waarbij vanuit de confrontatie met de omgeving kennis, vaardigheden en attitudes worden ontwikkeld die uitmonden in nieuw gedrag of waarbij reeds aanwezige gedragsvormen gewijzigd (of bevestigd) worden.

-Het (doen) verwerven van praktische en/of theoretische kennis.

Het lijkt me duidelijk waarom ik kinderen iets wil leren. Nu even naar de bevoegdheid en de bekwaamheid. In onze maatschappij weegt een bevoegdheid zwaarder dan de bekwaamheid.

Bevoegdheid betekent dat je iets ‘mag’. Bekwaamheid betekent dat je iets kunt. En nu zij we eindelijk bij mijn punt aanbeland. Er staan volgens het ministerie veel mensen voor de klas die niet bevoegd (genoeg) zijn. Ik ben er zo één. Volgens het ministerie mag iemand met mijn bevoegdheid les geven aan leerlingen op het VMBO en in klassen van LWOO geïndiceerde

leerlingen. Dus niet in de klassen van het HAVO en VWO. Daarvoor heb je een hogere bevoegdheid nodig. Dan mag dat wel. Maar mogen en kunnen; een wereld van verschil. Ik kan het en ik denk van mezelf dat ik het behoorlijk goed kan. Dat blijkt in ieder geval uit het feit dat er met zekere regelmaat leerlingen uit de bovenbouw HAVO/VWO aan mij vragen of ik het “nog eens wil uitleggen, want dan snap ik het wél”. En dan gaat het soms niet eens over Nederlands.

Ik snap best dat ik met deze en de volgende opmerkingen geen vrienden maak, maar betalen die mensen mijn hypotheek of liggen ze naast me in bed? Nee, ik slaap helaas nog steeds alleen.

Collega X, eerste graads, geeft een taal (geen Nederlands):

Collega A: Lees jij nog wel eens boeken in het (taal die collega X geeft)?

Collega X: Schei eens uit, ik ben die taal helemaal zat.

Als ik collega X wel eens over leerlingen hoor praten, zijn die allemaal te stom om voor de duvel te dansen en ligt het alleen maar aan hen, dat er onvoldoendes gehaald worden.

Dat weiger ik te geloven. Ja, het is een feit dat té veel leerlingen té weinig doen aan schoolwerk en dat zij denken dat het diploma onderin een doos waspoeder te vinden is. Nou heb ik regelmatig gezocht als de bodem van mijn doos waspoeder in zicht was, maar helaas.

Collega X (en die niet alleen, zo zijn er duizenden in het veld) mág lesgeven in de bovenbouw van het HAVO/VWO, maar naar mijn idee kan die collega er niets van. Die collega heeft absoluut niet in de gaten hoe het puberbrein werkt en heeft van het begrip empathie nog nooit gehoord. En ondertussen wel met een salaris uit de hoogste schaal naar huis. Geloof me, dat is heel veel meer dan wat ik verdien. Nee, niet dan wat ik verdíén, maar waarmee ik maandelijks beledigd word.

Nog zoiets dwaas: hoe lager de bevoegdheid, hoe moeilijker de vorm van onderwijs waaraan les gegeven “mag” worden.

(wordt vervolgd, nog ééntje)